Kaynakçı maskesi seçiminde, öncelikle Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği’ne uygun EU uygunluk beyanı ve CE belgesi aranmalıdır.
Kaynakçı maskesi nasıl seçilir?
Kaynakçı maskesi, metal kaynağı ya da metal kesme işlemlerinde çalışanın yüzünü, gözlerini infrared (kızıl ötesi) ve ultraviolet (mor ötesi) ışınlardan, sıçrayan parçalardan, kıvılcımlardan, ısı ve tozlardan koruyarak çalışma güvenini sağlaması amacıyla barete takılan kaynakçı maskesinin seçiminin nasıl yapılması gerektiği hakkında bilgilendirme aşağıdadır;
- Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği’ne uygun EU uygunluk beyanı ve CE işareti bulunmalıdır.
- Malzeme ambalajı üzerinde uluslararası standartları gösteren tanımlar/işaretler olmalıdır.
- Kaynakçı maskesi kullanım kolaylığı sağlamalıdır.
- Kaynakçı maskesi çarpma, kırılma ve bükülmelere karşı dayanıklı, ısıdan etkilenmeyen dayanıklı malzemeden yapılmış olmalıdır.
- Kaynakçı maskesi her türlü barete rahatlıkla takılıp, çıkartılabilecek şekilde standartlara uygun olmalıdır.
- Kaynakçı maskesinin, çalışma sırasında aşağı ve yukarı hareketlerde rahat kullanımı olmalıdır. Baret takılı durumda iken, yukarı kaldırıldığında istenilen pozisyonda durmalıdır.
- Kaynakçı maske siperinin ön kısmında açılıp kapanabilen standart ölçülerde lens takma panjuru bulunmalıdır. İstenilen nitelikteki lenslerin çerçeveye kolayca takılıp çıkartılabilmesi ve takıldıktan sonra düşmemesi için düzenek olmalıdır. Lens takma panjuru kaldırıldığında sabit pozisyonda düşmeden durmalıdır.
- Kaynakçı maskesi üzerinde kaynak lensinden başka adet saydam cam olmalıdır. Birinci cam hareketli panjur üzerinde kaynak lensini dış etkilerden koruyacak özellikte olmalı, diğer cam ise hareketli panjuru yukarı kaldıran çalışanın kaynak çapağı temizliği yaparken sıçramalara karşı emniyeti sağlamalıdır.
- Maske lensleri üzerinde koruma numaraları ve standart bilgileri yazmalıdır (Atermal 11A1 DIN)
- Maskenin toplam ağırlığı, uluslararası standartlarda olmalıdır (CE ve EN 175 standartlarında)
- Maske siperliği baret siperliğinden itibaren en az 20 cm. yükseklikte ve yüzü tamamen kapatacak ölçüde olmalıdır.
- Kaynakçı maskesi standartlara uygun özel ambalajında olmalı, ambalajın üzerinde firma bilgileri yazmalıdır.
KKD’lerin koruma gücünün de bir sınırı vardır. Yanlış seçilen KKD’ler iş kazlarına, meslek hastalıklarına ve ekonomik kayıplara da neden olabilir.
Kişisel Koruyucu Donanımları Nasıl Seçmeliyiz?
İşyerlerinde kişisel koruyucu donanımların seçimine ve satın alınmasına karar verilirken etkili olan en önemli unsur, standartlara uygun olup olmadığının bilinmesidir. Yaşamımız içinde her geçen gün daha fazla yer almaya başlayan standartlar, tüm dünya ülkelerinin üzerinde büyük bir titizlikle durduğu vazgeçilmez bir konuma getirilmiştir.
Standartlarla ilgili çalışmalar, “EUROPEAN NORM – EN” adı altında ürünlerin taşıdıkları özelliklere göre nasıl üretilmeleri ve nasıl test edilmelerini açıklayan belgeler olarak yayımlanmaktadır; ana amaç ise kaliteli, hatasız mal üretimini sağlamaktır.
Ürünlerin kendi gurubundaki standartlara uygun olup olmadığı ise yetkili ve akredite edilmiş laboratuvarlara sahip kuruluşlar aracılığı ile test edilmekte ve standartlara uygunluğu belgelendirilmektedir.
Ülkemizde Türk Standartları Enstitüsü tarafından 89/686/EEC ve 93/68 EEC Direktifleri çerçevesinde kabul edilen standartlar, dilimize çevrilerek ve ilgili kuruluşların görüşleri alınarak hayata geçirilmektedir. TS–EN olarak yayımlanan standartlar, özellikle çalışanların sağlığı ve güvenliği için büyük önem taşımaktadır.
Kişisel Koruyucu Donanımlarda TSEN kodları ve CE uygulamasına yönelik yönetmelikler yayımlanmıştır;
bu yönetmelikler ve söz konusu direktiflere göre KKD’ler, üç gurup içinde incelenmektedir. Bu kategorizasyonda KKD’lerin hangi riske karşı koruma sağladığı önem taşımaktadır. Çünkü KKD’ler, koruma sağladığı riskin özelliğine göre kategorize edilirler. Kategorizasyon, CE işaretlemesi yapılırken doğru uygunluk değerlendirme yönteminin seçiminde önemli bir kriterdir.
EN NEDİR?
Avrupa için standartlar oluşturan Avrupa Standartları Komitesi’dir (EuropeanCommittee for Standardization/ CEN). Bu komite, EFTA üyesi ülkelerin (Avusturya, Finlandiya, İzlanda, Norveç, İsveç ve İsviçre) ve her AB ülkesinin ulusal standart enstitüleri ve ayrıca önde gelen Kişisel Koruyucu Donanım üreticileri temsilcilerinden oluşmuştur.
Söz konusu standartlar; Avrupa Standartları Komitesi tarafından geliştirilir ve her üye ülkedeki sağlık ve güvenlik yönetimi tarafından kontrol edilir. Bazı standartlar (prENs), taslak halindedir; fakat bunlar, tüm üye ülkeler tarafından onaylandıktan sonra pr ön eki kaldırılarak bağlayıcı Avrupa normu durumuna getirilir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından kişisel koruyucu donanımlarla ilgili uyumlaştırılmış standartlara dair Tebliğ, 17.01.2002 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimine dair Yönetmeliğin 5. maddesi ile 09.02.2004 tarihili Resmi Gazete’de yayımlanan “Kişisel koruyucu Donanım Yönetmeliği”nin 6. maddesine göre uyumlaştırılmış standartlar, Türk standartları olarak kabul edilip yayımlanmıştır.
KKD Yönetmeliği, Kişisel Koruyucu Donanımların CE Belgelendirme işlemlerinin yapılabilmesi için hangi kategoriye dâhil olduklarını belirlemektir. Bu yönetmelik, 09.02.2005 tarihili Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
CE NEDİR?
CE uygunluk işareti, üreticinin ilgili teknik düzenlemeden kaynaklanan bütün yükümlülüklerini yerine getirdiğini ve ürünün ilgili tüm uygunluk değerlendirme işlemlerine tabi tutulduğunu gösteren bir işarettir.
CE işareti, ürünün Mevzuata uygunluğunu göstermek için kullanılır. Ürün üzerinde, üretici veya temsilcisinin ismi, onaylanmış kuruluş numarası, ürünün adı, Yönetmelikte tanımlanan beden ölçüsü olmalıdır. KKD’nin kendisi veya ambalajı üzerinde CE işareti olmayan, hangi riske karşı nerede, nasıl kullanıldığına ilişkin bilgi bulunmayan kategori 3 (yüksek riskli işlere yönelik KKD) olduğu halde, onaylanmış kuruluş numarası ya da standart numarası olmayan ürünlerin güvensiz ürün olma ihtimali yüksektir.
Böyle bir ürünle karşılaşılması halinde, iletişim bilgilerinden yetkili merciye ulaşarak ürünün tamamlayıcı bilgilerinin alınması suretiyle ürün ihbar edilmelidir.
